Bron: Noordhollands Dagblad (4 aug 2023)
REPORTAGE De wilde avonturen van buurtbuschauffeur Christiaan (76)
’Een keer lekte al mijn koelvloeistof de weg op’
verslaggeefster: Ilona Bos
Het rijdt zo’n tienduizend kilometer per maand én brengt ieder jaar ruim dertigduizend passagiers
naar een bestemming in de ’middle of nowhere’ tussen Zaandam en Assendelft: de buurtbus. De
avonturen kunnen dan niet ontbreken. De chauffeurs in Zaanstreek Zuid maken van alles mee.
Zaandam ▉ „Als deze bus niet reed, dan moest ik fietsen.” Een vrouw met een streepjesshirt wacht op buurtlijn 456 richting Assendelft. Ze moet haar auto na een week zeilen ophalen bij haven Nauerna.
„De vorige bus miste ik net. Hij gaat maar een keer in het uur. Maar ik vind het altijd leuk zo op avontuur met het openbaar vervoer.”
Net op dat moment komt de buurtbus om de hoek. Vanachter het plexiglas, nog een erfenis van corona, verschijnt een brede grijns van oor tot oor.
Christiaan Lelieveld (76) zit woensdagmiddag achter het stuur. Samen met zo’n vijftig andere
vrijwilligers rijdt hij door de lintdorpen aan de westzijde van Zaandam en zorgen ze dat er openbaar vervoer is. Iets dat in 2012 bijna verdween met het wegbezuinigen door busmaatschappij Connexxion. Vrijwilligers staken daar toen een stokje voor, en zetten de vereniging ’buurtbus Zaanstreek Zuid’ op.
Vandaag de dag is de vereniging op zoek naar nieuwe vrijwilligers.
Danny Cruijff
„Passagiers vertellen soms hun hele hebben en houden”, vertelt Lelieveld, terwijl hij wegdraait van station Zaandam.
„Ze gaan vaak zitten op de stoel schuin achter mij om te kletsen. Of als ze geen zin hebben om te praten, lopen ze verder de bus in. Maar omdat ik iedere week op hetzelfde tijdstip rij, kom ik dezelfde mensen tegen. Je bouwt een band met ze op.” Zo herinnert hij zich de vrouw die haar man bezocht in het verzorgingstehuis ’Evean Festina Lente’ van Assendelft nog goed.
„Ik vroeg haar: ’En? Ga je vrouwenvoetbal kijken vanavond?’”, vertelt Lelieveld. Waarop zij zei:
’Nee, het is niet mijn ding, maar mijn man wel’. Ze praten over Johan Cruijff, over zijn talent en dure transfers in het algemeen. Na een stilte zegt de vrouw ineens: ’Danny Cruijff, zijn echtgenote, kende ik wel goed. Ik zat vroeger met haar op paardrijles’. „Dat is zo leuk aan het rijden op de bus. Deze gesprekken. Je bent tegelijkertijd ook een luisterend oor.”
Acht passagiers
Lelieveld drukt op een knopje, waarna de hekken van het Hembrugterrein openzwaaien. Over iedere
plek en halte weet hij wel iets te vertellen. „Hier worden soms evenementen gehouden en staan er
tientallen bezoekers te wachten op een bus naar Assendelft.” Hij blikt in de spiegels naar achteren: „Dan moet ik selecteren wie in de tussenliggende dorpen uitstappen. Er mogen maar acht passagiers mee. Als het er meer zijn, en de politie betrapt me, kan ik een bekeuring krijgen.”
Nieuwe bus
De buurtbus rijdt in samenwerking met Connexxion en Vervoersregio Amsterdam, zo vertelt voorzitter Hans van de Berg. De eerste partij zorgt voor het onderhoud en de brandstof, de ander verstrekt een subsidie om soms wat leuks te organiseren voor de vrijwilligers. Maar binnenkort gaat er van alles veranderen. Busmaatschappij Connexxion wordt overgenomen door EBS, die ook in de regio Waterland rijdt. Zo krijgen de vrijwilligers op 10 december een nieuwe buurtbus. En dat is nodig.
Van den Berg, die 38 jaar als leidinggevende bij NS werkte, is erg blij. Twee spiksplinternieuwe Volkswagen Crafters, met een lage instap, die de mogelijkheid heeft om rolstoelen te vervoeren.
„Deze bus rijdt nóg niet elektrisch, zoals de andere bussen van EBS wel gaan doen”, legt hij uit.
„De afstand is te lang, vierhonderd kilometer per dag, om tussendoor op te laden. En een bus met zo’n batterij weegt vaak meer dan de toegestane massa waarmee je met een B-rijbewijs mag rijden.”
Lelieveld navigeert ondertussen langs de gevangenis, via de dijk richting Westzaan. De hoogste bootmasten van haven Nauerna steken steeds verder uit. „Hier komt dus geen enkel openbaar vervoer”, vertelt Lelieveld. Hij kijkt op zijn klok: zes minuten vertraging. „We laten mensen uitstappen waar ze willen. Iedereen reageert altijd blij en dankbaar. Ze weten dat we vrijwilligers zijn. Dat is echt anders dan andere buschauffeurs van Connexxion, die mogen geen minuut te laat zijn.”
Als de buurtbus de laatste halte bij station Krommenie- Assendelft aantikt, kijkt Lelieveld op zijn teller: „682.505 kilometers. De bus is nog veilig, maar is inmiddels echt versleten”, vertelt hij.
„Een keer riep een man ’Hé, zet je motor uit’. Ik dacht eerst dat het een of andere milieufreak was, en negeerde het. Maar wat bleek? Alle koelvloeistof liep uit de bus. Dan loop je zo een of twee uur vertraging op. Het is echt tijd voor de nieuwe bus, we kunnen niet wachten.”
Aanmelden
Wie zich wil aanmelden als vrijwilliger op de buurtbus kan Hans van den Berg mailen: info@buurtbuszaanstreekzuid.nl. In principe rijden vrijwilligers een à twee keer per week, een dienst duurt drie uur. Maar er is zeker ruimte in de planning voor lange vakanties of andere aanvragen.